ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΟΥ

Παρακάτω μπορείτε να δείτε κάποια θέματα εξετάσεων για τη Νεοελληνική Γλώσσα της Γ΄Γυμνασίου. Ειδικότερα: 

ΕΠΙΛΟΓΗ 1^Η

ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

Η λέξη ρατσισμός προέρχεται από την ιταλική λέξη razza που σημαίνει φυλή, τη ράτσα. Έτσι, ο ρατσισμός δημιουργήθηκε σαν όρος για να περιγράψει αρχικά το φυλετικό διαχωρισμό, την αίσθηση δηλαδή ότι μια φυλή είναι ανώτερη ή κατώτερη από μια άλλη μέσω της κληρονομικότητας. Κληρονομικότητα δεν είναι μόνο τα επίκτητα χαρακτηριστικά που προσδίδουν κάποια συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά σε έναν άνθρωπο, τα γονίδια δηλαδή. Είναι και ο πολιτισμός, οι συνήθειες, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ενός συγκεκριμένου λαού.

Σήμερα όταν μιλάμε για ρατσισμό, δεν εννοούμε μόνο το φυλετικό διαχωρισμό, αλλά κάθε είδους διαχωρισμό που ξεχωρίζει έναν άνθρωπο από κάποιο άλλο. Θρησκευτικός ρατσισμός, σεξιστικός ρατσισμός, πολιτικός ρατσισμός είναι μερικοί από τους τύπους ρατσισμού που κυριαρχούν στην ανθρώπινη κοινωνία. Ο ρατσισμός είναι ένα παγκόσμιο και πανανθρώπινο φαινόμενο. Είναι η αδυναμία του ανθρώπου να δεχτεί το διαφορετικό. Δεν είναι κοινωνικό φαινόμενο. Είναι η κυριαρχία του φόβου απέναντι στη λογική. Ο φόβος απέναντι στον ξένο, τον διαφορετικό είναι η αιτία του ρατσισμού. Λένε πως αν αποδεχτείς τον ξένο, θα χάσεις ένα κομμάτι σου. Θα προδώσεις κάποια από τα χαρακτηριστικά τα οποία σε καθορίζουν ως άνθρωπο και που εξαιτίας αυτών ανήκεις σε κάποια ομάδα. Οπότε τον απορρίπτεις.

Αυτός ο φόβος είναι επίκτητος. Είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας από τη μέρα που γεννιόμαστε. Ο φόβος του διαφορετικού πάντα υποβόσκει μέσα μας σε μορφή που καμιά φορά δεν τον αναγνωρίζουμε, δεν τον παραδεχόμαστε. Το καινούργιο, το άγνωστο και το διαφορετικό, το αντιμετωπίζουμε πάντα με καχυποψία, όσο δεκτικοί κι αν θέλουμε να είμαστε προς αυτό. Και είναι ύπουλος. Φοράει τη μάσκα του στερεότυπου, της προκατάληψης ή μιας αθώας γενίκευσης, πραγμάτων που θεωρούμε φυσιολογικά και που ποτέ δεν αμφισβητήσαμε ή ακόμα περισσότερο δεν ξέραμε καν ότι υπάρχουν μέσα μας. Η κοινωνία φυσικά συμβάλλει σε αυτό αφού μέσω αυτής υιοθετούμε τα παραπάνω. Σαν άνθρωποι όμως έχουμε από τη φύση μας την προδιάθεση για αυτά.[..]

Η αρχή της γενίκευσης είναι η βασική υπαίτιος των παραπάνω ρατσιστικών συμπεριφορών. Η τάση να ομαδοποιούμε τους ανθρώπους μας καθιστά καχύποπτους προς κάθε τι διαφορετικό. Ξαφνικά ξεχνάμε το δόγμα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί. Ακόμα και αν πούμε μέσα μας ότι σίγουρα δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι ίδιοι, την επόμενη φορά που θα συναντήσουμε κάποιον, έστω και για λίγο θα είμαστε σκεπτικοί προς αυτόν. Και είπαμε, δε χρειάζεται να είμαστε βίαιοι προς κάποιον για να είμαστε ρατσιστές. Αρκεί μια σκέψη, που ακόμα και αν δε βγει ποτέ προς τα έξω, είναι αρκετή για να μας προβληματίσει και για να επικυρώσει το γεγονός ότι σκεφτήκαμε ρατσιστικά. Εάν μας βάλουν σε ένα τσουβάλι με άλλους, θα αντιδράσουμε γιατί θεωρούμε τους εαυτούς μας διαφορετικούς από τους υπόλοιπους. Όμως και εμείς το έχουμε κάνει για κάποιον άλλον, και όποιος το αρνείται απλά εθελοτυφλεί.

Για να καταπολεμήσουμε το ρατσιστή μέσα μας πρέπει καταρχάς να παραδεχτούμε ότι υπάρχει. Γι αυτό δεν επαρκεί η παιδεία. Παρόλο που είναι χρήσιμη, είναι δευτερεύουσα. Πρώτα απ' όλα πρέπει να μάθουμε να κάνουμε ενδοσκόπηση. Να κρίνουμε κάθε πράξη και σκέψη μας. Η ενδοσκόπηση, η κριτική σκέψη απέναντι στο ίδιο μας τον εαυτό, έξω από στερεότυπα και προκαταλήψεις είναι το βασικό όπλο κατά του ρατσισμού. Η ξενοφοβία θα υπάρχει πάντα μέσα μας δίνοντας τροφή στο κρυφό ρατσιστικό τέρας που όλοι κρύβουμε. Μπορούμε όμως να γίνουμε καλύτεροι και για μας και για τους "διαφορετικούς" συνανθρώπους μας.

                                                                                  Δημήτρης Παπαγιαννάκης

       Ερωτήσεις

      Α.

1. Τι ονομάζουμε σύμφωνα με το κείμενο ρατσισμό;

 2. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε τον τρόπο σύνδεσης των περιόδων στην τελευταία παράγραφο.

  3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις και να σημειώσετε το συντακτικό της ρόλο.

για να περιγράψει αρχικά το φυλετικό διαχωρισμό

όταν μιλάμε για ρατσισμό

Για να καταπολεμήσουμε το ρατσιστή μέσα μας

να γίνουμε καλύτεροι

γιατί θεωρούμε τους εαυτούς μας διαφορετικούς από τους υπόλοιπους

   4. Να βρείτε πέντε μεταφορικές εκφράσεις μέσα στο κείμενο.

         Β΄

    Στις μέρες μας συχνά παρατηρούνται συμπεριφορές που έχουν σαν βάση τους τη ξενοφοβία και το ρατσισμό.  Να γράψεις ένα άρθρο στην σχολική εφημερίδα για να περιγράψεις το πρόβλημα και να προτείνεις τρόπους περιορισμού του.

ΕΠΙΛΟΓΗ 2^Η

Αλληλεγγύη κόντρα στην κρίση μέσα από το Διαδίκτυο

Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΔΑΜΑ

Αποφασισμένοι να μην αφήσουν κανέναν μόνο στην κρίση, δημιούργησαν έναν ολόκληρο γαλαξία δικτύων προσφοράς υπηρεσιών και προϊόντων που απευθύνονται σε όλους τους πολίτες. Στην ιστοσελίδα «Αλληλεγγύη για όλους» συνυπάρχουν κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία και παντοπωλεία, δωρεάν διανομή τροφίμων, δίκτυα παραγωγών και καταναλωτών χωρίς μεσάζοντες, δωρεάν μαθήματα και εναλλακτικά σχολεία, χαριστικά παζάρια, γραμμή νομικής υποστήριξης, τράπεζα χρόνου και χώροι εναλλακτικής ψυχαγωγίας.

Η πρωτοβουλία «Αλληλεγγύη για όλους» δημιούργησε την ιστοσελίδαwww.solidarity4all.gr στην οποία καταγράφονται και παρουσιάζονται όλες οι δράσεις έμπρακτης αλληλεγγύης που διοργανώνονται καθημερινά από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο. Ταυτόχρονα διευκολύνουν την επικοινωνία όλων αυτών των δικτύων και τις καθιστούν προσβάσιμες. Με τη φιλοδοξία ν' αποτελέσει μια ανοιχτή συλλογικότητα, καλώντας όσους εμπνέονται από το τρίπτυχο αλληλεγγύη, αντίσταση, αυτοοργάνωση.

Η «Αλληλεγγύη για όλους» συγκροτήθηκε από επτά ομάδες, οι οποίες κατέγραψαν 2.500 δομές αλληλεγγύης σε ολόκληρη τη χώρα. Οι 215 από αυτές είναι δομημένες από τους πολίτες σε διάφορες γειτονιές και δραστηριοποιούνται στους βασικούς τομείς (υγεία, παιδεία, τροφή, πολιτισμός, νομική στήριξη).

Ενδεικτικά αναφέρονται 30 κοινωνικά ιατρεία, εκ των οποίων τα 13 άνοιξαν μετά τον Οκτώβριο του 2012. Σε αυτά προσφέρουν τις υπηρεσίες τους 540 γιατροί, οι 437 με τακτικές βάρδιες. Παράλληλα, εμφανίζονται 40 φαρμακεία με την υποστήριξη 78 φαρμακοποιών, τα οποία έχουν επισκεφθεί μέχρι στιγμής περίπου 13.000 πολίτες.

Σε 40 νομούς της χώρας λειτουργούν κοινωνικά φροντιστήρια που στελεχώθηκαν από 700 εκπαιδευτικούς. Ήδη καταγράφονται 14 κολεκτίβες εργασίας. «Αυτός που σήμερα επωφελείται, αύριο μπορεί να στηρίξει κάποιον άλλο. Τα κοινωνικά ιατρεία εξυπηρετούν πολίτες που αντιμετωπίζουν έκτακτες ανάγκες επιβίωσης και διεκδικούν ένα σύστημα υγείας για όλους» λέει η Γεωργία Μπεκριδάκη, μέλος της πρωτοβουλίας.

«Δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να υποκαταστήσουμε το υπό διάλυση κράτος πρόνοιας. Αλλά μπορούμε να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας» αναφέρουν τα μέλη της πρωτοβουλίας, προωθώντας παράλληλα καμπάνιες στο πολιτικό πεδίο, με κινητοποιήσεις, διεθνείς ημέρες δράσεων και αποστολές οικονομικών ή ενισχύσεων σε είδος (φάρμακα, τρόφιμα) οργανώσεων του εξωτερικού με δομές αλληλεγγύης στη χώρα μας.

Ήδη διοργανώνουν καμπάνιες αλληλεγγύης πανελλαδικού χαρακτήρα, συνδέοντας τοπικές δομές αλληλεγγύης, όπως η καμπάνια «ένα μπουκάλι λάδι για κάθε άνεργο», ζητώντας από κάθε ελαιοπαραγωγό να διαθέσει όποια ποσότητα λαδιού επιθυμεί σε βαρέλια και ελαιοτριβεία, η οποία πρόκειται να διατεθεί σε τοπικές δομές αλληλεγγύης που ασχολούνται με τη διανομή τροφής σε νοικοκυριά που πλήττονται από την ανεργία και τη φτώχεια, κυρίως στα αστικά κέντρα.

Ερωτήσεις

Α΄

1. Με ποιο τρόπο εκδηλώνεται η αλληλεγγύη μέσα στη κρίση;
2. Να χρησιμοποιήσετε συνδετικές λέξεις ή φράσεις για να συνδέσετε τις παραγράφους του κειμένου.
3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις και να σημειώσετε το συντακτικό της ρόλο : να στηρίξει κάποιον άλλο, να μην αφήσουν κανέναν μόνο στην κρίση, να διατεθεί σε τοπικές δομές αλληλεγγύης
4. Α) Να ορίσετε τη λέξη αλληλεγγύη.

Β) κρίση, γραμμή, μέλος :να χρησιμοποιήσετε την καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μέσα σε μια πρόταση με διαφορετική σημασία από αυτή που έχει το κείμενο

Β΄

Να γράψεις ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα με τίτλο «πως νομίζετε ότι θα μπορούσε κάποιος να εκφράσει την αλληλεγγύη του για το συνάνθρωπο που υποφέρει είτε βρίσκεται πολύ κοντά είτε πολύ μακριά από μας;»

ΕΠΙΛΟΓΗ 3^Η

Σκοποί και αρχές 

Οι σκοποί των Ηνωμένων Εθνών είναι:

      1.        Να διατηρούν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια,  και για να επιτευχθεί  αυτό: να παίρνουν αποτελεσματικά συλλογικά μέτρα για να προλαβαίνουν και να απομακρύνουν κάθε απειλή  της ειρήνης και για να καταστέλλουν κάθε επιθετική ενέργεια ή άλλης μορφής παραβίαση της ειρήνης και να επιτυχαίνουν, με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με τις αρχές της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου, διευθέτηση ή διακανονισμό διεθνών διαφορών ή καταστάσεων που  θα μπορούσαν να  οδηγήσουν σε διατάραξη της ειρήνης.

      2.        Να αναπτύσσουν ανάμεσα στα έθνη φιλικές σχέσεις που θα βασίζονται στο σεβασμό της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιαθέσεως των λαών και να παίρνουν άλλα μέτρα κατάλληλα για την ενίσχυση της παγκόσμιας ειρήνης.

      3.        Να επιτυχαίνουν διεθνή συνεργασία για την επίλυση διεθνών προβλημάτων οικονομικής, κοινωνικής,  πολιτιστικής και ανθρωπιστικής φύσεως, και για την ανάπτυξη και ενθάρρυνση  του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων  και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους, χωρίς διάκριση φυλής,  φύλου, γλώσσας ή θρησκείας, και

      4.        Να αποτελούν ένα κέντρο που θα συντονίζει τις ενέργειες των εθνών για την επίτευξη αυτών των κοινών σκοπών.

Ερωτήσεις

Α΄

      1. Να αποδώσετε περιληπτικά τους σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών.

      2. Να χρησιμοποιήσετε συνδετικές λέξεις ή φράσεις για να συνδέσετε τα άρθρα του αποσπάσματος σε συνεχές κείμενο.

      3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις και να σημειώσετε το συντακτικό τους ρόλο:  για να επιτευχθεί  αυτό, Να αναπτύσσουν ανάμεσα στα έθνη φιλικές σχέσεις, Να αναπτύσσουν ανάμεσα στα έθνη φιλικές σχέσεις

        4. Να εντοπίσετε στο κείμενο λέξεις που έχουν τονικά παρώνυμα ή ομόηχα.

      Β΄

      Γράψε ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα με τίτλο «ποιες είναι οι επιπτώσεις ενός πολέμου στον άνθρωπο και την κοινωνία;»

       ή

       Να γράψεις μια επιστολή προς τον γενικό γραμματέα των ηνωμένων εθνών και να παρουσιάσεις τις προτάσεις σου εξάλειψη του πολέμου και την εγκαθίδρυση της ειρήνης.

      ΕΠΙΛΟΓΗ 4^Η

      Εθελοντισμός

      ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ :

      Είναι δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός για τον Εθελοντισμό γιατί είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που αλλάζει διαρκώς όψεις, περιεχόμενο και μεθόδους , ακολουθώντας κάθε φορά τις ανάγκες και τις απαιτήσεις μιας κοινωνίας. Θα μπορούσε όμως να οριστεί σαν μια δραστηριότητα που αναπτύσσεται από φορείς, οργανισμούς, συλλόγους, ομάδες πολιτών, χωρίς ατομικό κέρδος, προς το συμφέρον και την εξυπηρέτηση των αναγκών, ευαίσθητων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αποκλειστικά για σκοπούς αλληλεγγύης.

      Ο Εθελοντισμός δεν έχει όρια και περιορισμούς και είναι διαχρονικός και ποικιλόμορφος. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και διαστάσεις, με βάση την κοινωνικό- οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα μιας κοινωνίας. Αγκαλιάζει όλους τους τομείς , χωράει παντού και οι ρίζες του είναι βαθιές μέσα στην ιστορία και τη διαχρονική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Σήμερα αποτελεί έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο τομέα που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη ενός νέου κοινωνικού κράτους.

       Συχνά ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία. Όσο όμως και αν επιδιώχθηκε από όλους αυτή η ταύτιση , ο Εθελοντισμός συνεχίζει να εμπνέει περισσότερο, ειδικά στη σημερινή εποχή που κυριαρχεί ο ατομικισμός. Η Εθελοντική δράση έρχεται κυρίως για να προσδώσει στους ανθρώπους μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο. Βασική διαφορά είναι ότι ο Εθελοντής αντιμετωπίζει , όσους έχουν δυσκολίες και χρειάζονται βοήθεια, όχι με οίκτο, αλλά σαν άτομα ισότιμα με αυτόν στα οποία μπορεί να προσφέρει, χωρίς να θεωρεί τον εαυτό του «καλύτερο» ή «ανώτερο». Γι′ αυτό λοιπόν ο Εθελοντισμός ίσως δεν είναι μια απλή κίνηση φιλανθρωπίας αλλά διαμορφώνει στην πράξη τη νοοτροπία, την κοινωνία και τους πολίτες του ΑΥΡΙΟ.

        Όμως ο Εθελοντισμός δεν είναι απλά ένας όρος… αποτελεί στάση ζωής, που ενστερνίζεται ιδιαίτερες αξίες όπως η αγάπη, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η συλλογική συμμετοχή. Είναι η αυθόρμητη, ενσυνείδητη και ανιδιοτελής προσφορά ανθρώπινης ενέργειας και η ηθελημένη παροχή υπηρεσιών. Μπορεί να εκφραστεί με πολλούς τρόπους , ο καθένας απ΄ αυτούς με τη δική του φυσιογνωμία και μέθοδο δράσης. Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων πρέπει να είναι η συνδρομή τους στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στόχος τους η κοινή ευημερία.

      Ο Εθελοντισμός βασίζεται στην αγάπη του κόσμου να καλύψει τις ανάγκες που προκύπτουν καθημερινά και στην προσφορά των Εθελοντών που ενεργοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν κάθε φορά, πάντα σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα, την επιθυμία τους και το χρόνο που μπορούν να αφιερώσουν. Μπορεί η ανεργία στις μέρες μας να μαστίζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει να μένουμε αδρανείς. Η Εθελοντική Εργασία είναι αφενός το όχημα για την προσφορά έργου σε ανθρώπους ή δράσεις που το χρειάζονται και αφετέρου γεμίζει τους Εθελοντές με αυτό που τους στερεί η πιθανή ανεργία. Τη χαρά της δημιουργικότητας, την αίσθηση του να είσαι χρήσιμος άνθρωπος , κάνοντας την κάθε μέρα ενδιαφέρουσα και ουσιαστική.

      Ερωτήσεις

     Α΄

1.  Να γράψετε την περίληψη του κειμένου.
2. Να χρησιμοποιήσετε συνδετικές λέξεις για να συνδέσετε τις περιόδους της τελευταίας παραγράφου.
3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις και να σημειώσετε το συντακτικό της ρόλο:

να μαστίζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού,

για να προσδώσει στους ανθρώπους μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο

ότι ο Εθελοντής αντιμετωπίζει

να καλύψει τις ανάγκες

γιατί είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο

4. Όρος, Κοινό, ίσως, ότι, με :Να βρείτε για καθεμιά λέξη μια ομόηχη ή παρώνυμη

   Β΄

      Να γράψεις μια επιστολή σε ένα φίλο σου στην οποία θα ανακοινώνεις την απόφαση σου να συμμετέχεις σε μια εθελοντική οργάνωση συγκέντρωσης και διανομής τροφίμων. Να αναφερθείς στην αξία της εθελοντικής εργασίας  και να προσπαθήσεις να τον πείσεις να γίνει και ο ίδιος κοινωνός της όλης προσπάθειας.