Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
1. ΠΟΤΕ ΒΑΖΟΥΜΕ ΚΟΜΜΑ
Α. Το κόμμα μέσα στην ίδια πρόταση. Σημειώνουμε κόμμα:
α) Όταν μέσα στην
ίδια πρόταση έχουμε όμοιους όρους (ουσιαστικά, επίθετα, ρήματα):π.χ. τα βουνά,
οι λαγκαδιές, τα δένδρα, οι βρύσες, τα αγριολούλουδα, ο ουρανός, τ’ αγέρι,
στέκουν βουβά ν’ ακούσανε την προσευχή του Διάκου.
β) Όταν έχουμε παράθεση ή επεξήγηση:
- η Πάρνηθα, το ψηλότερο βουνό της Αττικής ήταν κατάφυτη από έλατα
- ο Νίκος ο αδερφός του Ηλία, έφυγε
σήμερα
γ) Όταν έχουμε κλητική προσφώνηση:
- μέριασε, βράχε , να διαβώ….
-μάλιστα, κύριε μου, ήμουν εκεί…
δ) Όταν υπάρχει μόριο ή ένα βεβαιωτικό ή αρνητικό επίρρημα
στην αρχή της περιόδου, που χρησιμεύει για να τη συνδέσει με τα προηγούμενη:
-ναι, θα φύγω..
-καλά, θα σε ειδοποιήσω
-έτσι, κανένας δεν ευχαριστήθηκε
-Όχι, δε θέλω
-Τότε, συμφωνώ
ε) Όταν έχουμε μετοχική πρόταση ως επεξήγηση ή όταν η μετοχική αυτή πρόταση είναι μεγάλη:
- δεν είναι δυνατόν να περάσει έτσι όλη του τη ζωή, παίζοντας και
γελώντας
-κρατώντας ανθισμένα κλαδιά μυγδαλιές και πλήθος λουλούδια, μπήκε
γελαστή στο σπίτι.
Β. Το κόμμα μέσα στην περίοδο:
α) Βάζουμε κόμμα μπροστά από τις δευτερεύουσες προτάσεις που
αρχίζουν με: αφού, αν, εάν, εφόσον, ενώ, διότι, επειδή, γιατί, για, να, όταν,
ώστε, έτσι ώστε, μόνον όταν, πράγμα που, με αποτέλεσμα αν, σαν =όταν, δηλαδή, ο
οποίος όπου, όσος, πριν…
Οι προτάσεις αυτές, κι αν ακόμα προτάσσονται χωρίζονται με
κόμμα:
-για να πετύχεις, πρέπει να είσαι εργατικός
β) Όταν έχουμε όμοιες προτάσεις:
-διάβασα πολύ, ανέτρεξα σε πολλά βιβλία, ρώτησα πολλούς
γ) Όταν πρέπει να χωρίσουμε τα λόγια εκείνου που μιλάει από
τα λόγια εκείνου που γράφει:
-εγώ, απάντησα, δε φοβάμαι τίποτα.
δ) Όταν έχουμε προτάσεις πάνω από δυο με συμπλεκτικούς ή
διαζευκτικούς συνδέσμους:
-εγώ ούτε τον είδα, ούτε τον άκουσα, ούτε ξέρω τίποτα
σχετικό.
ε) Όταν οι προτάσεις διακόπτονται από άλλες:
- υποσχέθηκες ότι, αν και ήταν κουρασμένος, θα ερχόταν στο
τραπέζι.
στ) Όταν έχουμε παρατακτική σύνδεση με αντιθετικούς
συνδέσμους και υπάρχει ρήμα:
-Ναι, υποσχέθηκα, αλλά τώρα δεν μπορώ.
Θα γράψουμε όμως: είναι έξυπνος αλλά αδιάφορος.
2.ΔΕ ΒΑΖΟΥΜΕ ΚΟΜΜΑ:
α) πριν από το να
:θέλω να μελετήσω.
β) πριν από τις ειδικές, ενδοιαστικές, πλάγιες ερωτηματικές
προτάσεις που είναι υποκείμενα ή αντικείμενα:
- έμαθα πως ήρθες
-φοβάμαι ότι πέτυχες
-φοβάμαι μήπως δεν προφτάσω. Δεν ξέρω αν έφυγε.
Όταν όμως οι παραπάνω προτάσεις είναι επεξηγήσεις, τότε
σημειώνεται κόμμα:
-εγώ, τούτο μόνο ξέρω, ότι πρέπει να είσαι επιμελής.
-φοβήθηκε κι αυτό, μήπως αγνοήσουν τις προσπάθειες του.
γ) πριν από το αναφορικό που, όταν αποτελεί αναγκαίο
προσδιορισμό:
- ο άνθρωπος που είδες είναι φίλος μου. Αλλά:- αυτό το
πνευματικό φως, που φωτίζει τα μάτια της ψυχής…
3. ΚΟΜΜΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ
ΚΑΙ
Κανονικά πριν από το και
δε σημειώνουμε κόμμα, γιατί συνδέει όμοιους όρους. Σημειώνουμε , όμως, στις
εξής περιπτώσεις:
α) Όταν υπάρχει εναντιωματική πρόταση: - θα φύγω, κι αν ακόμα βρέχει.
β) Όταν παρεμβάλλεται δευτερεύουσα πρόταση: - γύρισα σπίτι, όταν τελείωσα τη δουλειά, και
συνέχισα τη μελέτη.
γ) Όταν δε σχετίζεται με την προηγούμενη πρόταση:
-λέγε, και θα σου πω.
